انواع موتور ساعت مچی
موتور ساعت مچی یکی از اصلی‌ترین اجزای این محصول می‌باشد که به قلب ساعت نیز معروف است. نیروی لازم برای حرکت عقربه‌ها و همچنین امکانات دیگری از قبیل تقویم، کورنوگراف یا زمان دوم، توسط موتور ساعت تامین می‌شود. همچنین موتور ساعت مچی و کیفیت آن تاثیر زیادی بر طول عمر و دوام ساعت دارد. جالب است بدانید صدای تیک تاکی که از ساعت می‌شنوید نیز ناشی از موتور یا کالیبر می‌باشد. اکثر مردم براساس امکانات و ویژگی‌های ظاهری دست به خرید ساعت مچی می‌زنند، اما بعضی از افراد به جزئیات بیشتری توجه کرده و مشخصات فنی محصول را نیز مورد بررسی قرار می‌دهند و بر این باورند که مکانیزم‌های دقیق و پیچیده ساعت است که آن را از یک محصول معمولی متمایز می‌کند.
انواع موتور ساعت به سه دسته کلی مکانیکی، اتوماتیک و کوارتز تقسیم می‌شوند. در این مقاله به بررسی عملکرد، مزایا و معایب هرکدام می‌پردازیم.
1. موتور مکانیکی
فناوری موتور ساعت مچی مکانیکی قدیمی‌تر بوده و تا قبل از تولید موتورهای اتوماتیک و کوارتز، در همه ساعت‌ها از موتور مکانیکی استفاده می‌شد. درواقع ساعت‌های مکانیکی اولین نوع ساعت‌ها در جهان هستند. این موتورها بیشتر در ساعت‌هایی با طراحی قدیمی به کار می‌روند و تقریباً می‌توان گفت که در ساعت‌های مدرن از موتور مکانیکی استفاده نمی‌شود.
موتور ساعت مچی مکانیکی چگونه کار می‌کند؟
موتورهای مکانیکی برخلاف موتورهای کوارتز از باتری استفاده نمی‌کنند و به جای تغذیه از باتری، از انرژی مکانیکی تأمین شده بهره می‌برند. عملکرد این موتور مشابه عملکرد موتور اتوماتیک است اما با این تفاوت که نیاز به کوک دستی دارد. با پیچاندن اهرم کوک، فنر متصل به اهرم فشرده شده و این فنر به مرور زمان از هم باز می‌شود و باعث انتقال انرژی به چرخ‌دنده‌ها می‌گردد.
مزایای موتور مکانیکی
- ایجاد صدای بسیار کم
- طول عمر زیاد و دوام بالا
- عدم نیاز به تعویض باتری
- حرکت نرم و روان عقربه‌های ساعت
- اصالت و زیبایی در طراحی ساعت‌های مکانیکی
معایب موتور مکانیکی
- قیمت بالا
- نیاز به کوک مداوم
- دقت پایین‌تر نسبت به ساعت‌های کوارتز
- حساسیت به گرد و غبار و میدان‌های مغناطیسی
2. موتور اتوماتیک
موتور ساعت مچی اتوماتیک به موتور خودکوک نیز نامیده می‌شود. نحوه کارکرد این ساعت‌ها به صورت خودکار است و انرژی مورد نیاز آن‌ها از حرکات مچ دست (انرژی جنبشی) تأمین می‌شود. قبل از اینکه این نوع موتور تولید و معروف شود، از موتورهای مکانیکی استفاده می‌شد. لازم است بدانید که این نوع ساعت‌ها نسبت به ضربه حساس اند و به همین دلیل باید با مراقبت بیشتری از آن‌ها استفاده کرد.
موتور ساعت مچی اتوماتیک چگونه کار می کند؟
همانطور که گفته شد انرژی مورد نیاز این نوع موتور از حرکات طبیعی مچ دست تامین می‌شود. در موتور اتوماتیک یک وزنه فلزی (روتور) وجود دارد که با هر حرکت دست می‌چرخد و باعث انتقال انرژی جنبشی به منبع اصلی می‌شود. در نتیجه فنر اصلی به صورت اتوماتیک کوک می‌شود و نیاز به کوک کردن دستی در این ساعت‌ها نیست.
مزایای موتور اتوماتیک
- عدم نیاز به باتری
- طراحی ظاهری شیک
- ایجاد صدای بسیار کم
- حرکت نرم و روان عقربه‌ها
- کوک اتومات و عدم نیاز به کوک دستی
معایب موتور اتوماتیک
- قیمت بالا
- دقت پایین‌تر نسبت به ساعت‌های کوارتز
- حساسیت به گرد و غبار و میدان‌های مغناطیسی
3. موتور کوارتز
موتور کوارتز که یکی از پرکاربردترین انواع موتور ساعت مچی است، اولین بار توسط برند ژاپنی سیکو معرفی شد. با اینکه در ابتدا در ساعت های سیکو از این موتور استفاده می‌شد، اما امروزه اکثر برندهای معتبر دنیا از موتورهای کوارتز در ساعت‌های خود بهره می‌برند. موتور کوارتز دقت بالاتر و قیمت پایین‌تری نسبت به موتور مکانیکی دارد. ساعت های کوارتز به ساعت‌های باتری‌دار نیز معروف هستند. موتور ساعت مچی کوارتز در انواع مختلف ساده، نوری (سولار) و جنبشی (کنتیک) موجود است که در ادامه به توضیح نحوه کارکرد هرکدام خواهیم پرداخت.
موتور ساعت مچی کوارتز چگونه کار می کند؟
- موتور کوارتز ساده: موتور کوارتز با باتری کار می‌کند و جریان الکتریسیته عامل کارکرد آن می‌باشد. این موتور از طریق چرخ دنده‌ها سبب حرکت عقربه ثانیه‌شمار، دقیقه‌شمار و ساعت‌شمار می‌شود. به بیانی ساده، در ابتدا باتری (به عنوان منبع تغذیه انرژی) به قطعه‌ای کوچک به نام کریستال کوارتز جریان الکتریکی وارد کرده و در ادامه این کریستال با انرژی دریافتی شروع به ارتعاش می‌کند. ارتعاش این بلور باعث تولید سیگنالی دقیق می‌شود که در ادامه توسط مدار بررسی شده و یک پالس واحد را در هر ثانیه تولید می‌کند. درنهایت این پالس منجر به حرکت عقربه ثانیه شمار می‌شود. لازم به ذکر است که باطری استفاده شده در این نوع موتور باید به صورت دوره‌ای تعویض شوند.
- موتور کوارتز نوری: این نوع موتور به باتری با قابلیت شارژ نور خورشید یا نور مصنوعی مجهز است. نحوه کار به این صورت است که موتور انرژی نوری را از منبع نور گرفته، به انرژی الکتریکی تبدیل کرده و استفاده می‌کند. این قابلیت نخستین بار در ساعت های سیتیزن به کار گرفته شد.
- موتور کوارتز جنبشی: این موتور با حرکات طبیعی مچ دست شارژ شده و با هر بار شارژ شدن حدود یک هفته به کار خود ادامه می‌دهد.
مزایای موتور کوارتز
- سهولت استفاده
- قیمت مقرون به صرفه
- طول عمر زیاد و دوام بالا
- نیاز کم به تعمیر و نگهداری
- دقت بسیار زیاد و خطای کم
معایب موتور کوارتز
- نیاز به تعویض باتری به صورت دوره‌ای
- صدای عقربه ثانیه شمار در هنگام کارکرد
سخن پایانی
همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، نوع و کیفیت موتور ساعت مچی تاثیر زیادی بر طول عمر محصول و قیمت آن خواهد داشت؛ در نتیجه لازم است در هنگام خرید ساعت مچی به موتور آن نیز توجه شود. برای تشخیص نوع موتور ساعت مچی، کافی‌ست به حرکت عقربه ثانیه‌شمار دقت کنید. در ساعت‌های مکانیکی عقربه حرکت پیوسته دارد، در ساعت‌های کوارتز عقربه حرکت تیک‌تاک دارد و در هر ثانیه یک بار حرکت می‌کند. شما می‌توانید جهت خرید ساعت مچی اصل با انواع مختلف موتور به فروشگاه اینترنتی تیک تایمر مراجعه کنید.
